უმაღლესი განათლების მქონეთა უმუშევრობის მაჩვენებელი მატულობს

საქართველოში უმუშევრობა დღესაც აქტუალურ პრო­ბლემად რჩება. სტატისტიკის დეპარტამენტის მიხედვით, მილიონ ცხრაასი შრომი­სუნარიანი ადამიანიდან მხოლოდ ექვსასი ათასამდე მოქალაქეა დასაქმებული. 

შრომის ბაზარზე კონკურენტუ­ნარიანობის ამაღლების მიზნით საქართველოს განათლებისა და შრომის, ჯანმრთელობისა და სო­ციალური დაცვის სამინისტროებმა მომზადება-გადამზადების პრო­გრამა გასული წლის სექტემბერში დაიწყეს.
-გადაჭრისა თუ არა ეს პროგრამა ნაწილობრივ მიანც დასაქმების პრობლემას საქართველოში და რა შედეგს ელის ხელისუფლება ამ პროექტის განხირციელების შემდეგ?
გაზეთმა „კახეთის ხმამ“ საქართვე­ლოს შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს შრომისა და დასაქმების პოლიტი­კის დეპარტამენტის ხელმძღვანელ­თან ელზა ჯგერენაიასთან ინტერვიუ ჩაწერა. დასაქმება საქართველოს ხელისუფლებისათვის ერთ-ერთ სერიოზულ გამოწვევად რჩება. ქვეყანაში სამუშაოს მაძიებელთა რიცხვი მატულობს.
-ჩაატარა თუ არა ჯანდაცვის სა­მინისტრომ შრომის ბაზრის კვლევა და როგორია წინასაწარი შედეგები?
2015 წლის მარტი-ივლისის თვეში განხორციელდა შრომის ბაზრის მოთხოვნის კომპონენტის კვლევა, რომელიც არის უპრეცენ­დენტო შრომის ბაზრის საკითხების შესწავლის მიმართულებით და დიდი მნიშვნელობა აქვს ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების სტრა­ტეგიული მიზნების განხორციელე­ბის ხელშეწყობისთვის. ორგანიზაციებისა და საწარ­მოების გამოკითხვის საფუძველზე გამოვლინდა სამუშაო ძალის და­ნაკლისი; პრიორიტეტული ეკონო­მიკური სფეროები და დასაქმების არსებული და პოტენციური შესა­ძლებლობები; შრომის ბაზარზე არსებული მოთხოვნადი პროფესიები; დამსა­ქმებელთა მხრიდან განათლების დონის მოთხოვნა, პოზიციების მიხედვით და სხვა. კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ მაღალია უმაღლესი განათ­ლების მქონე ადამიანთა დასაქმების მაჩვენებელი, განსაკუთრებით საჯა­რო სამსახურში.
თუმცა, დაბალია უმაღლესი განთლების საჭიროებებზე მორ­გებული სამუშაო ადგილების გე­ნერაციის დონე, რაც მეტყველებს იმაზე, რომ უმაღლესი განათლე­ბის მოთხოვნის მქონე სამუშაო ადგილები გაჯერებულია სამუშაო ძალით. უმაღლესი განათლების მქონე ადამიანების რაოდენობა აღემა­ტება მათ განათლებასა და კვალი­ფიკაციაზე მორგებულ სამუშაო ადგილების რაოდენობას.
აქედან გამომდინარე, განსა­კუთრებით მაღალია უმაღლესი განათლების მქონე ადამიანების უმუშევრობის მაჩვენებელი. ვაკანსიების შევსების კუთხით, გარკვეული ორგანიზაციები უჩი­ვიან შრომის ძალის ნაკლებობას, რადგან ზოგიერთ პროფესიებში ძნელია კვალიფიციური კადრების მოძიება. ზოგიერთზე კი პირიქით, ნაკლებია გაკეთებული განაცხა­დების რაოდენობა, შესაბამისად, მუშაობის მსურველთა რიცხვი. გამოცხადებული ვაკანსიების მხრივ, მოთხოვნად პროფესიებს წარმოად­გენს ექიმები და ექთნები, გაყიდვე­ბისა და მომსახურების სფეროს მუშაკები.
თუმცა, მოთხოვნა შემცირდა შემდეგი პროფესიის კადრებზე _ მშენებლები, მეტალურგიული სფეროსა და მანქანა-დანადგარების მუშები. საერთო ჯამში, დასაქმების მაჩვენებლისა და ვაკანსიების რაო­დენობის ცვლილება წარმოადგენს კონკრეტული პროფესიების მიხე­დვით დასაქმების პერსპექტივებს. ვაკანსიების მატება ან კლება პირ­დაპირ აისახება მოთხოვნასა და მიწოდებაზე. სამომავლოდ, შრომის ბაზრის მოთხოვნა- მიწოდების კომპონენ­ტების რაოდენობრივი კვლევის ინსტიტუციონალიზაცია და მათი პერმანენტულად განხორციელე­ბა საშუალებას მოგვცემს უფრო დაკვირვებით ვადევნოთ თვალი მოთხოვნა-მიწოდებას შორის თა­ნაფარდობას კონკრეტული პრო­ფესიების მიხედვით. შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრომ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან ერთად მომზადება-გადამზადების პროგრამა გასული წლის სექტემ­ბერში დაიწყო. 

-რა არის პროფესიული კვალი­ფიკაციების განვითარების ხელშეწ­ყობის პროგრამის მიზანი?
,,სამუშაოს მაძიებელთა პროფე­სიული მომზადება-გადამზადებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სახელმწიფო პროგრამის“ მიზანია შრომის ბაზრის მოთხოვნად პრო­ფესიებში სამუშაოს მაძიებელთა პროფესიული მომზადება-გადამზა­დებით და სამუშაო ადგილებზე შე­მდგომი სტაჟირებით, მათი კონკუ­რენტუნარიანობის ამაღლება და ამ გზით სამუშაოს მაძიებელთა დასაქმების ხელშეწყობა.
-ვინ წარმოადგენს სამიზნე ჯგუფს და რა არის პროგრამით გათვა­ლისწინებული მომსახურების მიღე­ბის აუცილებელი პირობა?
2015 წელს ,,სამუშაოს მაძიე­ბელთა პროფესიული მომზადება-გადამზადებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სახელმწიფო პრო­გრამაში“ მონაწილეობის მიღება შეეძლო საქართველოს ნებისმიერ მოქალაქეს, რომელსაც შეუსრულ­და 20 წელი და გახლდათ სამუშაოს მაძიებელი. პროგრამაში ჩართვა შეუძლიათ იმ პირებს, რომლრბსაც ზოგადი განათლების საბაზო საფეხური აქვთ. ეს შეზღუდვა არ ვრცელდე­ბა: შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებზე; სპეციალური საგანმანათლე­ბლო საჭიროების მქონე პირებზე; სასჯელაღსრულების დაწესებუ­ლებებიდან გათავისუფლებულ პირებზე, რომლებიც ჩართული არიან ყოფილ პატიმართა რეაბი­ლიტაცია-რესოციალიზაციის სა­ქართველოს იუსტიციის სამინის­ტროს სახელმწიფო პროგრამაში; ქალებზე, რომელთათვისაც ზოგადი საბაზისო განათლების საფეხურის დასრულება შეუძლებელი გახდა ადრეული ქორწინების გამო; სხვა თანაბარ პირობებში არსებობისას, პროგრამით სარგებლობის უპირა­ტესი უფლება ენიჭებათ:
-რას არის პროფესიული გადამზა­დების პროგრამის ძირითადი კომპო­ნენტი და უზრუნველყოფს თუ არა ეს პროექტი შრომის ბაზრისათვის კონკურენტუნარიანი სპეცილისტე­ბის მომზადებას?
პროფესიული მომზადება-გადა­მზადების პროგრამის ერთ-ერთი კომპონენტია სამუშაო ადგილებზე სწავლება – სტაჟირება, რომელიც განხორციელდება დამსაქმებელ­თან შეთანხმებით, თავისუფალი სამუშაო ადგილების არსებობის შემთხვევაში. სტაჟირების ვადა არ აღემატება 3 თვეს. გადამზადების მსურველებს მიეცემათ სახელმწიფო სტიპენდია თვეში 150 ლარის ოდენობით. სტაჟირების მთავარ მიზანს წარ­მოადგენს დამსაქმებელის მიერ შერჩევის საფუძველზე მინიმუმ ერთი სტაჟიორის დასაქმება. ,,სამუშაოს მაძიებელთა პროფე­სიული მომზადება-გადამზადებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სახელმწიფო პროგრამის“ ფარ­გლებში, შრომის ბაზრის კვლევის საფუძველზე დამტკიცდა პროფე­სიათა ჩამონათვალი. ამ პროგრამის მოსალოდნელ შედეგს წარმოადგენს დასაქმების ხელშეწყობის მიზნით, სამუშაოს მაძიებელთა პროფესიული უნარ- ჩვევების ამაღლება და კონკურენ­ტუნარიანობის გაზრდა.
-2015 წლის მონაცემებით, ამ პროგრამის ფარგლებში სამუშაოს მაძიებელი რამდენი მოქალაქე გა­დამზადდა?
2015 წელს ,,სამუშაოს მაძიე­ბელთა პროფესიული მომზადება-გადამზადებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სახელმწიფო პრო­გრამის“ ფარგლებში თბილისის მასშტაბით კურსდამთავრებულთა რაოდენობამ შეადგინა 244, მუნი­ციპალურ ერთეულებში კი სტა­ჟირება 171-მა მოქალაქემ გაიარა.

ბიბერახი – თელავის პარტნიო­რობის კომიტეტი ახორციელებს მასშტაბურ საგანმანათლებლო პროგრამას. პროექტის ფინანსურ მხარდაჭერას უზრუნველყოფს GIZ გერმანიის ტექნიკური თანამშრომ­ლობის ფონდი, ,,კავკასიის ქალა­ქთა ქსელის“ მცირებიუჯეტიანი პროექტების ფარგლებში გერმა­ნიის განვითარებისა და თანამ­შრომლობის სამინისტრო. 

მხარდამჭერები: მეცნიერების და განათლების სამინისტრო, სპორ­ტისა და ახალგაზრდობის სამინის­ტრო , შრომის, ჯანმრთელობის და სოციალური დაცვის სამინისტრო. სკოლები, რესურს ცენტრები, უნი­ვერსიტეტი და პროფესიული კო­ლეჯები, არასამთავრობო სექტორი, სამთავრობო წარმომადგენლობა (გუბერნია და თელავის, ახმეტის, გურჯაანისა და ყვარლის მუნიცი­პალიტეტები და საკრებულოები) და რეგიონის ბიზნესის ფართო სპექტრი. თელავი გამოფენის მას­პინძელია. პროექტები 2004 წლიდან დაიწყო: თელავის რუკა, პირველი მუსიკალური სკოლის აღდგენა, საბაკალავრო სასწავლო პროგრა­მა – პროექტის მენეჯმენტი (სამშენე­ბლო და მცირე ბიზნესის მენეჯმენ­ტი), საყოფაცხოვრებო ნარჩენები/დასუფთავება და პროფესიული საგანმანათლებლო პროგრამის გაუმჯობესება.