„მე ვისაც მივცემ ხმას, ჩემმა ცოლმაც იმას უნდა დაუჭიროს მხარი“
საქართველოს აზერბაიჯანული თემის კვლევის მიხედვით, ქართული ენა საკომუნიკაციო დონეზეც კი არ იცის ეთნიკური უმცირესობის ამომრჩეველთა 41,8%-მა. დაახლოვებით 22%-ს ესმის, მაგრამ სახელმწიფო ენაზე კითხვისა და წერის უნარები არ აქვს. ქალების 54%-მა კი ქართული ენა საერთოდ არ იცის.
ეთნიკური აზერბაიჯანელებით დასახლებულ საგარეჯოს მუნიციპალიტეტის სოფელ იორმუღანლოში მცხოვრები ქალები, რომლებიც არჩევნებში მონაწილეობას გეგმავენ, ამბობენ, რომ ხმას კანდიდატს საარჩევნო ნომრის მიხედვით მისცემენ, რადგან სახელისა და გვარის ქართულ ენაზე წაკითხვას ვერ შეძლებენ. საარჩევნო უფლებების შესახებ კი ძირითადად ინფორმირებულნი არიან სოფლის სკოლის მასწავლებლები. ისინი ამბობენ, რომ არჩევანს შეაჩერებენ იმ კანდიდატზე, რომელსაც ისინი საჭიროდ მიიჩნევენ. „არ ვიცი, რა არჩევნები მოდის და როდის, არ გამიგია, ეხლა გავიგე. კანდიდატები არ მოსულან აქ. თან ქართულიც არ ვიცი. თუ მომინდა, რომ მაინც წავიდე არჩევნებზე, ვერც ჩემი ძმა და ვერც მამა ვერ მეტყვის ვის დავუჭირო მხარი“, – ამბობს 25 წლის აიდა ბაირამოვი.
ქალბატონისგან განსხვავებით მამაკაცების გარკვეულ ნაწილს ქალების საარჩევნო უფლება სხვაგვარად ესმით. ისინი მიიჩნევენ, რომ ქალებმა მამაკაცების სასურველ კანდიდატზე უნდა შეაჩერონ არჩევანი და ამას დამკვიდრებული წესჩვეულებით ხსნიან. „ჩვენთან წესია, რომ ქალმა უნდა შემოხაზოს ის, რასაც ქმარი ეტყვის. სხვანაირად არ არსებობს. არჩევნების დროს სულ ასეა“, – აღნიშნავს დურსუმ აბდალოვი.
იორმუღანლოში არიან ისეთი ოჯახებიც, რომლებიც ერთობლივად იღებენ გადაწყვეტილებას რომელ კანდიდატს თუ პოლიტიკურ პარტიას დაუჭირონ მხარი არჩევნებზე. შესაბამისად ქალბატონები ემორჩილებიან საერთო საოჯახო გადაწყვეტილებას. „ოჯახში ხომ არის ლაპარაკი, რომ ეს არის კარგი დეპუტატი, თუ პრეზიდენტი. ჩვენ ერთად ვწყვეტთ ამას. თუ ქალი სხვას მისცემს ხმას, მაშინ სასამართლოზე განვქორწინდებით. ისე ხომ არ არის, რომ მე სხვა ოჯახში ვცხოვრობ და ჩემი ცოლი – სხვა ოჯახში“, – აცხადებს თარნი მედიევ მამედოვი.
საარჩევნო პროცესის ჯანსაღად წარმართვის მიზნით, ექსპერტები პროცესებში ქალთა აქტიურ ჩართულობას მნიშვნელოვან ფაქტორად მიიჩნევენ. ისინი მდედრობითი სქესის წარმომადგენლების ინფორმირების გაზრდის მთავარ მექანიზმად კანდიდატების მხრიდან ხშირ საინფორმაციო კამპანიის განხორციელებას მიიჩნევენ. ისინი აცხადებენ, რომ საარჩევნო გზავნილები და პროგრამები ქალბატონებს მათთვის გასაგებ ენაზე უნდა მიეწოდოს. „თუ ნებისმიერი მოქალაქე, ეს იქნება ქართველი ქალი, თუ ეთნიკური უმცირესობა, არჩევნებში მონაწილეობა არ მიიღო, არჩევნებისათვის არასასურველი ფაქტორია. მნიშვნელოვანია, რომ ქალებმა თავიანთი არჩევანი გამოხატონ. ამისთვის კი კანდიდატების პროგრამები უნდა გააანალიზოს, გაიაზროს და ისე გააკეთოს არჩევანი. ეს არ ხდება ხოლმე. მათ სჭირდებათ ცნობიერების ამაღლება, თუმცა ბოლო ხუთიჶექვსი წელია, რაც ქალები შედარებით გააქტიურდნენ. კარგი იქნება, რომ ეთნიკურ უმცირესობებს კანდიდატებმა საარჩევნო პროგრამები გააცნონ მშობლიურ ენაზე“, – აცხადებს ასოციაცია „ვეჯინის“ თავმჯდომარე ლაურა ხარიტონაშვილი.