ხმელი ფოთლების დაწვა კარცეროგენებს გამოყოფს
,,ხმელი ან ნედლი ფოთლების წვა უფრო მეტად ადამიანის ჯანმრთელობას ვნებს, ვიდრე გარემოს”, – ამბობს გარემოს დაცვის ექსპერტი კახა სუხიტაშვილი.
მცენარეული ნარჩენების, მათ შორის ფოთლების, წვა აბინძურებს როგორც ჰაერს, ისე ნიადაგს. 1 ტონა მცენარეული ნარჩენის კვამლი გამოყოფს 9კგ მიკრონაწილაკს. ისინი ჰაერის ორთქლთან ურთიერთქმედებენ და წარმოქმნიან ადამიანის ჯანმრთელობისათვის საშიშ ეგრეთ წოდებულ „სმოგს”; ნიადაგის ზედა ფენაში კი, მძიმე მეტალების შემცველობა 1,5-2 ჯერ იზრდება.
-,,ფოთოლი როცა იწვება, მისი უდიდესი ნაწილი არ არის მშრალი და ბოლომდე გამხმარი, ამას ჰქვია არასრული წვა, კვამლი, რომელიც ამ დროს გამოიყოფა, ძალიან ბევრ შხამიან ნივთიერებას, მათ შორის მეთანს შეიცავს, რომელიც არის ადამიანისთვის ძალიან საშიში. ეს კი მრავალი დაავადების გამოწვევას უწყობს ხელს, კერძოდ, ბრონქულ ასთმას, ყელის სიმსივნესა და სხვა. რაც შეეხება ბუნებას, შეიძლება ითქვას, რომ ეს ამცირებს ჟანგბადის რაოდენობას და მატებს ამიაკისა და მეთანის რაოდენობას ჰაერს, რომელსაც ვსუნთქავთ ჩვენ. მე მიმაჩნია, რომ ჩემი გამოთვლებით სეზონურად ნარჩენების 30%, რომელიც თელავიდან გადის, განსაკუთრებით გაზაფხულსა და შემოდგომაზე, არის ფოთოლი. მე არ მგონია, მიზანშეწონილი იყოს, რომ ეს ნარჩენები გადიოდეს ნაგავსაყრელზე,’’ – ეს გარემოს დაცვის ექსპერტის კახა სუხიტაშვილის სიტყვებია.
ფოთლის წვა არის სეზონური პროცესი, რომელიც დასახლებულ ადგილებში ძირითადად გაზაფხულობითა და შემოდგომობით მიმდინარეობს, ხოლო სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებში – გაზაფხულობით.
კახა სუხიტაშვილის თქმითვე, ეკონომიკური თვალსაზრისით ფოთოლი ბუნების მნიშვნელოვანი პროდუქტია, რომელიც კომპოსტირების ან მისი მინერალიზაციის შემთხვევაში, იქცევა ძალიან კარგ და სასარგებლო სასუქად, რომელიც შემდეგ შეიძლება, ფერმერებმა ან ქალაქის გამწვანებისთვის გამოიყენონ.
-,,სამწუხაროდ, ჯერჯერობით არ არსებობს ადგილობრივი თვითმმართველობების წარმომადგენლების მხრიდან ინიციატივა და მზაობა, რომ ფოთლები შევინახოთ და სასუქად გარდავქმნად. როდესაც მოსახლეობას ვეუბნებით, რომ არ უნდა დაწვას ფოთოლი, მაშინ უნდა შევთავაზოთ მას ალტერნატივა, რა ღონისძიებას მიმართოს. აქედან გამომდინარე, მე შემიძლია ვურჩიო მოსახლეობას, რომ დატოვონ სასოფლო-სამეურნეო სავარგულებში ფოთოლი, ის არაფერს არ უშლით მათ და პირიქით სასარგებლოც კია კარგი მოსავლის მისაღებად.’’
გარემოს დაცვის ექსპერტის თქმითვე, აღნიშნული პრობლემის მოსაგვარებლად, აუცილებელია საკომპოსტე ადგილების მოწყობა, რომელიც არ ჯდება ძვირი.
-,,უნდა გაკეთდეს ხის ყუთივით სათავსი და გამხმარი ფოთლები ჩაიყაროს. მერე კი გამწვანების სამსახურის თანამშრომლებმა გარკვეული პერიოდულობით უნდა ამოურიონ, ერთ წელიწადში კი ამ ყველაფრის შედეგად მიიღება უკვე სასუქი, რომელიც შემდეგ გამოდგება გამწვანებისთვის. ამას ფინანსები არ სჭირდება და ეს ქალაქისთვის კარგის მომტანი იქნება არა მარტო ფინანსური და ეკონომიკური, არამედ ესტეთიკური თვალსაზრისითაც. გარდა ამისა, ტურისტებისთვისაც მიმზიდველი იქნება. ყველა ტურისტს მოსწონს ისეთ ქალაქში მოგზაურობა, სადაც თვითმმართველობა და საზოგადოება ბუნებაზე ზრუნავს.”
ავტორი: მაკა ხაზიური